Stel je eens voor: Je hebt een prachtig product en wilt dat verpakken op een manier die echt goed voelt. Je droomt van verpakkingen die niet alleen je product beschermen en er goed uitzien maar ook zo min mogelijk impact hebben op onze planeet. Je denkt na over recyclebaarheid, misschien composteerbaarheid of biologische materialen. Dit zijn belangrijke stappen die steeds meer bedrijven zetten en dat is fantastisch.
Maar wat als ik je vertel dat de duurzaamheid van je verpakking al veel eerder begint dan bij het moment dat je erover nadenkt hoe je het na gebruik kunt weggooien of hergebruiken. Het begint al bij de allereerste stap: de grondstofwinning en de productie van het materiaal zelf. Dit is waar veel ‘verborgen’ duurzaamheidscriteria om de hoek komen kijken.
Waarom de bron zo ontzettend belangrijk is
De levenscyclus van een verpakking is een lange reis. Van de aarde waar de grondstoffen vandaan komen via de fabriek waar het materiaal wordt gemaakt, het transport naar de verpakkingsproducent, de vulling bij jou in het bedrijf, de reis naar de consument en uiteindelijk het einde van het leven als afval of nieuwe grondstof. Elk van deze stappen heeft impact.
We focussen vaak op het einde van de levenscyclus, recycling en hergebruik. Dat is logisch want dat is tastbaar en spreekt tot de verbeelding. Maar de impact van het winnen van grondstoffen en het produceren van het basismateriaal is enorm en wordt vaak onderschat. Denk eens aan de energie die nodig is om olie op te pompen, bossen te kappen of mineralen te delven. En denk aan het waterverbruik in de fabrieken die van deze grondstoffen verpakkingsmaterialen maken.
Het is een beetje alsof je een huis bouwt. Je kunt de meest energiezuinige ramen en zonnepanelen installeren (dat is als recycling aan het einde van de levensduur) maar als de stenen al met een enorme vervuiling zijn geproduceerd en van ver zijn aangevoerd ben je al met een achterstand begonnen.
De verborgen criteria genaamd energie en water
Dit zijn de twee grote spelers bij de grondstofwinning en productie die vaak onder de radar blijven: energieverbruik en waterverbruik.
Stel je de productie van plastic voor. Nieuw plastic (ook wel virgin plastic genoemd) wordt gemaakt van aardolie, een fossiele brandstof. Het winnen van die olie en het omzetten ervan naar plastic korrels kost enorm veel energie. Denk aan de pompen, de raffinaderijen en het transport. En water wordt gebruikt voor koeling en in diverse chemische processen tijdens de productie.
Dit geldt trouwens niet alleen voor plastic. De productie van nieuw papier kost water en energie om houtpulp te maken. Het smelten van metalen of glas uit ertsen en zand is ook zeer energie-intensief en vereist water.
Het lastige is dat deze impacts verborgen zijn in de keten. Je koopt een verpakking van een leverancier maar waar komen de grondstoffen vandaan en hoe energie- en water efficiënt was dat proces? Duik je hier niet in, dan mis je een groot deel van het plaatje. Je wilt toch zeker weten dat je verpakking aan het begin van z’n leven al zo min mogelijk impact heeft gemaakt.
Het verschil maken bij de bron bij gerecycled versus nieuw materiaal
Hier wordt het pas echt interessant en zie je het belang van die ‘verborgen’ criteria. Laten we plastic weer als voorbeeld nemen want daar werken we veel mee. Als we plastic recyclen en er nieuw verpakkingsmateriaal van maken zoals rPET (gerecycled PET) dan bespaar je enorm veel energie en water vergeleken met het maken van nieuw plastic van olie. Waarom? Nou omdat de grondstof (oud plastic) er al is en het proces om daar weer bruikbaar materiaal van te maken veel minder stappen en minder heftige chemische processen vereist dan het starten vanuit ruwe olie.
Onderzoek laat zien dat de productie van rPET aanzienlijk minder energie verbruikt en minder CO2 uitstoot dan de productie van virgin PET. Exacte cijfers kunnen variëren afhankelijk van het recyclingproces maar de besparing is significant. Door gerecyclede materialen te gebruiken tackel je dus al een groot deel van de impact die anders aan het begin van de keten zou plaatsvinden. Je vermijdt de winning van nieuwe fossiele grondstoffen en de zeer energie- en waterintensieve eerste productiestappen.
Hetzelfde geldt voor andere materialen. Gerecycled papier maken kost minder energie en water dan papier maken van nieuwe houtvezels. Het omsmelten van oud glas of metaal vraagt veel minder energie dan het produceren vanuit zand en ertsen. Het kiezen voor gerecycled materiaal is dus een directe manier om de ‘verborgen’ impact aan de bron te verlagen.
De oorsprong van je materiaal en de keten
Naast gerecycled materiaal kun je natuurlijk ook kijken naar bio-based materialen materialen gemaakt van planten. Ook hier is het belangrijk verder te kijken dan ‘het is biologisch’. Waar komen die planten vandaan Worden ze duurzaam verbouwd of leidt de teelt tot ontbossing of waterproblemen Wat is het energie- en waterverbruik bij het omzetten van die planten naar verpakkingsmateriaal Dit brengt je direct bij de complexiteit van de toeleveringsketen.
Als bedrijf wil je transparantie. Je wilt weten waar je materialen vandaan komen en hoe ze zijn geproduceerd. Maar ketens zijn vaak lang en complex. Grondstoffen komen van over de hele wereld. Het is een frustratie voor veel bedrijven dat het lastig is om diep in de keten te kijken en betrouwbare data te krijgen over bijvoorbeeld het waterverbruik bij een grondstofleverancier aan de andere kant van de wereld.
Toch is dit precies waar je het verschil kunt maken. Door kritische vragen te stellen aan je verpakkingsleverancier over hun inkoopbeleid en de oorsprong van hun materialen. Door te kiezen voor partners die hier zelf actief mee bezig zijn en transparant willen zijn over hun processen en hun leveranciers. Een familiebedrijf met een hands-on mentaliteit zoals MultiTray gelooft in transparantie en korte lijnen, want wij willen net zo goed weten waar onze materialen vandaan komen en wat de impact is.
Regelgeving en transparantie is de toekomst
De roep om transparantie in de keten wordt steeds luider, ook vanuit de overheid. Nieuwe regelgeving zoals de Europese CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) en de bijbehorende standaarden (zoals ESRS E5 over grondstofgebruik en circulaire economie) dwingen bedrijven om verder te kijken dan hun eigen fabrieksmuren. Je moet straks rapporteren over de impact in je hele waardeketen inclusief de inkoop van grondstoffen. Dit betekent dat je inzicht moet krijgen in dat energie- en waterverbruik aan de bron.
Dit klinkt misschien als een uitdaging maar het is ook een kans. Een kans om echt het verschil te maken door bewust te kiezen en je leveranciers te stimuleren tot meer duurzaamheid. Het helpt je om je angsten over verborgen kosten en reputatierisico’s weg te nemen omdat je de feiten kent en ernaar kunt handelen.
Wat kun jij doen
Oké, je begrijpt nu dat duurzaamheid bij de bron begint en dat energie- en waterverbruik cruciale verborgen criteria zijn. Hoe pas je dit toe?
- Vraag kritisch door: Praat met je huidige en potentiële verpakkingsleveranciers. Vraag specifiek naar de oorsprong van hun materialen en hoe deze zijn geproduceerd. Vraag naar hun beleid ten aanzien van water- en energieverbruik bij hun grondstofleveranciers.
- Kies voor gerecycled materiaal: Waar mogelijk geef de voorkeur aan verpakkingen gemaakt van een hoog percentage gerecycled materiaal zoals rPET. Dit heeft aantoonbaar een lagere impact aan het begin van de keten. Kijk bijvoorbeeld eens naar onze circularsource oplossingen.
- Denk na over het ontwerp: Een slim ontwerp kan materiaal besparen. Minder materiaal betekent minder grondstofwinning minder productie-energie en minder waterverbruik. Ook verpakkingen die makkelijk te recyclen zijn dragen bij aan een efficiëntere keten en verlagen de vraag naar nieuwe grondstoffen. Wij helpen je graag bij het ontwikkelen van maatwerk oplossingen of met onze nieuw product tool om zo efficiënt mogelijk te ontwerpen.
- Kies een partner die verder kijkt: Werk samen met een verpakkingsproducent die deze criteria begrijpt en zich inzet voor transparantie en duurzaamheid in de hele keten. Een partner die met je meedenkt over de beste materialen en processen.
Echt duurzaam begint vroeg
Het is makkelijk om aan te nemen dat ‘duurzaam’ verpakken alleen draait om recyclebaarheid. Maar echte duurzaamheid vergt een diepere duik in de keten naar de oorsprong van je materialen. Door oog te hebben voor de ‘verborgen’ criteria zoals energie- en waterverbruik bij de grondstofwinning en productie kun je een veel grotere impact maken. Je elimineert frustraties over onwetendheid neemt angsten over onvoorziene milieukosten weg en komt dichter bij je droom van echt verantwoorde verpakkingen.
Bij MultiTray geloven we in deze aanpak. Vanuit ons familiebedrijf in Uden zetten we ons dagelijks in om niet alleen functionele en innovatieve verpakkingen te maken maar ook om dat zo duurzaam mogelijk te doen vanaf de bron. Dat betekent kritisch kijken naar onze materialen investeren in efficiënte processen en transparant zijn naar jou als klant.
Wil je meer weten over hoe wij omgaan met de duurzaamheid van onze materialen of heb je vragen over jouw specifieke verpakkingsuitdagingen Wij denken graag met je mee. Bekijk onze pagina over ons om meer te lezen over onze aanpak of neem direct contact met ons op om een offerte aan te vragen. Laten we samen werken aan verpakkingen waar jij je echt goed bij voelt van begin tot eind.
