Je droomt ervan duurzame verpakkingen te gebruiken. Verpakkingen die goed zijn voor de planeet, die je merkimago versterken en die je klanten waarderen. Maar als je je verdiept in duurzaamheid kom je al snel termen als ‘recycleerbaarheid’ en ‘circulariteit’ tegen. En dan begint de zoektocht naar wat dat technisch gezien precies betekent, en hoe je ervoor zorgt dat jouw verpakking echt bijdraagt aan die circulaire economie.
Het navigeren door alle regels en richtlijnen, zoals het huidige Nederlandse Essentiële Eisen en de aankomende EU PPWR, kan best voelen als een doolhof. Je vraagt je af: waar moet ik nu op letten Waar begin ik Wat als ik de verkeerde keuzes maak en mijn verpakkingen straks niet meer voldoen Of erger nog wat als ik denk dat mijn verpakking recyclebaar is, maar dat technisch gezien helemaal niet zo is
Die frustraties snappen we. Duurzaamheid in verpakkingen is meer dan alleen een mooi plaatje of een marketingterm. Het zit in de technische details, in het materiaal én in het ontwerp. En juist die details bepalen of jouw verpakking na gebruik ook echt een nieuw leven kan krijgen. Bij MultiTray ademen we die technische kant van verpakkingen al jarenlang. We geloven in transparantie en een no-nonsense aanpak, zodat je precies weet waar je aan toe bent. Laten we samen die technische criteria induiken, zodat je goed voorbereid bent op de toekomst.
De huidige basis essentiële eisen in Nederland
Op dit moment gelden in Nederland de Essentiële Eisen uit het Besluit beheer verpakkingen 2014. Dit is de basis. Deze eisen zeggen kortweg dat je verpakking moet voldoen aan een paar belangrijke punten. Het gaat dan bijvoorbeeld om het minimaliseren van gewicht en volume. Je wilt niet meer materiaal gebruiken dan nodig is. Logisch toch
Daarnaast moet je verpakking geschikt zijn voor hergebruik óf voor nuttige toepassing, zoals materiaalrecycling. En heel belangrijk er zijn limieten voor de aanwezigheid van zware metalen, zoals lood en kwik. Dat mag samen niet meer dan 100 ppm zijn. Dit zijn best belangrijke punten, en als producent ben je zelf verantwoordelijk om aan te tonen dat je verpakkingen hieraan voldoen. Vaak wordt er gewerkt met een interne administratie of proces om dit bij te houden. De Europese richtlijn 97/129/EG geeft ook richtlijnen voor de identificatiecodes op je verpakking zodat duidelijk is van welk materiaal deze is gemaakt. Dit is de huidige werkelijkheid. Maar de wereld van verpakkingen staat niet stil.
De EU packaging and packaging waste regulation PPWR
Waarom komt er nu weer nieuwe wetgeving vanuit Europa? Waarom kan het niet gewoon bij die Nederlandse regels blijven? Goede vraag. De EU zag dat de huidige regels, een richtlijn, niet overal in Europa even streng werden nageleefd. Dat zorgt voor een ongelijk speelveld en minder effectieve recycling. De nieuwe EU Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) is daarom een verordening. Dat betekent dat de regels direct in alle EU-lidstaten gelden, zonder dat landen ze nog in nationale wetgeving hoeven te zetten. Dit creëert duidelijkheid en consistentie in heel Europa.
De PPWR heeft ambitieuze doelen. Het belangrijkste doel is om alle verpakkingen op de EU-markt tegen 2030 recyclebaar te maken en daarna daadwerkelijk op grote schaal te laten recyclen. Ook zijn er doelen voor het gebruik van gerecycled materiaal en het verminderen van onnodige verpakkingen.
De timeline van de PPWR is belangrijk om in de gaten te houden. De verordening is recent aangenomen en treedt binnenkort officieel in werking. Vanaf 2030 moeten verpakkingen aan specifieke technische criteria voor recycleerbaarheid voldoen. Er volgen daarna nog meer deadlines voor bijvoorbeeld gerecycled content en ‘Recycled at Scale’. Het is dus echt zaak om nu al vooruit te kijken.
De PPWR heeft een brede scope. Het gaat over alle verpakkingen, ongeacht het materiaal, die op de EU-markt worden gebracht. Ook de relatie met bestaande wetgeving, zoals de SUP (Single Use Plastics) richtlijn, wordt hierin meegenomen.
De Kerncriteria van PPWR Recycleerbaarheid
Oké, nu wordt het technisch. Want wat betekent ‘recyclebaar zijn’ volgens de PPWR dan precies?
Vereiste 1 Recyclebaar zijn per 2030
Vanaf 2030 is het verplicht: alle verpakkingen die je op de EU-markt brengt, moeten ontworpen zijn voor recycling en recyclebaar zijn op schaal. Dit klinkt misschien logisch, maar de technische invulling hiervan is cruciaal en wordt gedefinieerd door specifieke criteria binnen de PPWR.
Criteria Detail 1 Design for Recyclability DfR
Dit is waar het ontwerp van je verpakking net zo belangrijk wordt als het materiaal zelf. Design for Recyclability draait om keuzes die je maakt tijdens het ontwikkelen van je verpakking, zodat deze makkelijk en efficiënt gesorteerd en verwerkt kan worden in bestaande recycling processen.
Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van monomaterialen. Dit betekent dat een verpakking zoveel mogelijk uit één soort kunststof bestaat (zoals alleen PET of alleen PP). Waarom is dit belangrijk? Omdat sorteermachines, vaak met Near-Infra-Red (NIR) technologie, verschillende soorten kunststof van elkaar scheiden op basis van hun chemische samenstelling. Als je verpakking uit een mix van verschillende kunststoffen bestaat (een multilaminaat), wordt sorteren en daarmee recyclen veel lastiger, zo niet onmogelijk. Monomaterialen vergroten de kans dat je verpakking in de juiste recycle-stroom terechtkomt.
Maar DfR gaat verder. Kijk naar componenten zoals sluitingen, etiketten, lijmen en inkten. Zijn ze gemaakt van hetzelfde materiaal als de hoofdverpakking Kunnen ze er makkelijk af of worden ze herkend door sorteermachines en kunnen ze meegerecycled worden Een etiket dat bijvoorbeeld groter is dan 50% van het oppervlak van een PET-schaal en gemaakt is van een niet-compatibel materiaal, kan het sorteerproces verstoren. Een lijm die niet oplost tijdens de wasprocessen in de recyclingfabriek, kan de kwaliteit van het recyclaat aantasten. Inktkleuren die NIR-signalen maskeren, kunnen problemen geven.
De EU is nog bezig met het uitwerken van gedetailleerde DfR richtlijnen (verwacht in 2028), maar op basis van huidige kennis en best practices kunnen we al veel. Denk aan het vermijden van bepaalde kleurstoffen (zoals zwart in PET, hoewel daarvoor nu wel oplossingen komen), het kiezen van gemakkelijk te verwijderen etiketten met compatibele lijm, en het ontwerpen van sluitingen die met het basismateriaal meegerecycled kunnen worden. Bij MultiTray houden we deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten en adviseren we je graag over slimme DfR keuzes. Ons maatwerk proces is hier volledig op gericht: we helpen je verpakkingen te ontwikkelen die voldoen aan de hoogste DfR standaarden.
Criteria Detail 2 Recycling Performance Grades RPGs
De PPWR introduceert een systeem van Recycling Performance Grades (RPGs). Verpakkingen worden beoordeeld en krijgen een score, waarschijnlijk ingedeeld in klassen zoals A, B, C, D, enzovoorts. Deze score geeft aan hoe goed de verpakking presteert qua recycleerbaarheid.
Vanaf 2030 mogen alleen verpakkingen met een score in de hogere klassen (A, B of C) op de markt worden gebracht. Dit betekent dat je verpakking op basis van technische criteria een minimale recyclebaarheid van 70% moet kunnen aantonen. Verpakkingen met een lagere score (klasse D of lager) worden verboden. Dit heeft direct impact op de markttoegang van je producten. Het kan ook invloed hebben op de tarieven die je betaalt voor producentenverantwoordelijkheid (EPR). Hoe beter je verpakking recyclebaar is, hoe lager de kosten kunnen zijn.
Net als bij DfR worden de exacte berekeningsmethodieken voor deze RPGs nog uitgewerkt door de EU (verwacht in 2027). Maar de basis is duidelijk: het ontwerp en de materiaalkeuze moeten ervoor zorgen dat minimaal 70% van het gewicht van je verpakking effectief gerecycled kan worden.
Criteria Detail 3 “Recycled at Scale” per 2035
Dit criterium gaat een stap verder dan alleen het potentieel van recycleerbaarheid (DfR en RPGs). “Recycled at Scale” betekent dat een bepaald type verpakking ook daadwerkelijk op grote schaal wordt ingezameld, gesorteerd en verwerkt binnen de EU, en dat er een markt is voor het resulterende recyclaat.
Vanaf 2035 moeten specifieke verpakkingstypes aantonen dat minimaal 55% (voor de meeste materialen) of 30% (voor hout) van het gewicht dat op de markt wordt gebracht, ook daadwerkelijk wordt gerecycled in de EU. Dit legt de nadruk op de effectiviteit van het hele verpakkingssysteem, van consument tot recyclaatgebruiker.
De methoden om dit te meten worden ook nog gespecificeerd (verwacht in 2030). Het is een complex proces dat inzamelsystemen, sorteerinstallaties en recyclingtechnologieën door heel Europa omvat. Maar het benadrukt wel dat je verpakking niet alleen technisch recyclebaar moet zijn, maar ook moet passen binnen de bestaande infrastructuur. Dit is waar onze kennis van materialen zoals rPET en processen belangrijk is. rPET bijvoorbeeld, is in Nederland en Europa een veelgevraagd en goed recyclebaar materiaal met een gevestigde infrastructuur voor inzameling en recycling.
Praktische voorbereiding voor bedrijven
Oké, dat waren de technische details. Hoe ga je hier nu als bedrijf mee om En waar begin je
- Beoordeel je Huidige Verpakkingen: De eerste stap is om te weten hoe je er nu voor staat. Zijn je huidige verpakkingen al ontworpen met recycleerbaarheid in gedachten Zijn het monomaterialen Hoe zit het met etiketten en sluitingen Er zijn tools, zoals de KIDV Recyclecheck, die je hierbij kunnen helpen.
- Implementeer DfR in je Ontwerp: Dit is het moment om Design for Recyclability serieus te nemen. Betrek dit al in de ontwerpfase van nieuwe verpakkingen. Werk samen met leveranciers die hier expertise in hebben. Denk na over materiaalkeuze (voorkeur voor monomaterialen), het minimaliseren van verschillende componenten en het kiezen van compatibele lijmen en inkten. Onze nieuw product tool is er juist voor om dit proces te stroomlijnen en direct met de juiste criteria rekening te houden.
- Maak Bewuste Materiaalkeuzes: Elk materiaal heeft zijn eigen recyclinguitdagingen en -mogelijkheden. PET, PE, PP, papier, glas, metaal ze hebben allemaal specifieke DfR aandachtspunten. Bij kunststofverpakkingen is bijvoorbeeld rPET (circularsource) een uitstekende keuze omdat het van gerecycled materiaal is gemaakt én zelf weer goed recyclebaar is. Zorg dat je partner je hier goed over informeert.
- Samenwerking in de Ketel: Recycleerbaarheid stopt niet bij jouw deur. Praat met je verpakkingsleveranciers (dat zijn wij dus), maar denk ook aan de impact op de inzameling, sortering en recycling. Een goede verpakking partner begrijpt de hele keten.
- Compliance en Documentatie: Het Verpakkingen paspoort: De PPWR legt een grote nadruk op documentatie. Je moet kunnen aantonen dat je verpakkingen voldoen aan de DfR en RPG eisen. Dit wordt het “verpakkingen paspoort” genoemd. Het is essentieel om een gedetailleerde administratie bij te houden van je verpakkingen, materialen, componenten en de bijbehorende technische specificaties. Dit is de basis voor de conformiteitsverklaring die je onder de PPWR moet opstellen. Het opzetten van een robuust systeem hiervoor is cruciaal om boetes of marktbeperkingen te voorkomen.
Gerelateerde PPWR vereisten
Naast recycleerbaarheid heeft de PPWR ook andere belangrijke vereisten, zoals ambitieuze doelen voor het aandeel gerecycled materiaal in kunststofverpakkingen (vanaf 2030 en 2040), regels voor minimalisering van verpakkingen (bijvoorbeeld maximale leegruimte in bepaalde verpakkingen), en zelfs verboden op specifieke eenmalige verpakkingstypes vanaf 2030. Ook dit zijn elementen waar je rekening mee moet houden bij het ontwerpen en inkopen van verpakkingen.
Conclusie
Echt duurzame verpakkingen vereisen dat je verder kijkt dan alleen het materiaal. De technische criteria voor recycleerbaarheid, zoals gedefinieerd in de aankomende EU PPWR en voortbouwend op de huidige Essentiële Eisen, zijn bepalend voor de toekomst van je verpakkingen. Design for Recyclability, RPG scores en ‘Recycled at Scale’ zijn geen abstracte termen, maar concrete eisen die impact hebben op je bedrijfsvoering, je kosten en je merkreputatie.
De deadlines komen dichterbij. Het is nu het moment om je huidige verpakkingen kritisch te bekijken, je ontwerp processen aan te passen en te zorgen voor de juiste documentatie. Begin op tijd, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Met de juiste kennis en een partner die met je meedenkt, zoals wij bij MultiTray, kun je vol vertrouwen de stappen zetten naar echt circulaire en compliant verpakkingen. We helpen je graag op weg.
Heb je vragen over hoe je verpakkingen voldoen aan deze criteria Of wil je sparren over een nieuw verpakkingsontwerp dat klaar is voor de toekomst Neem gerust contact met ons op of vraag direct een offerte aan. Samen zorgen we ervoor dat jouw verpakkingen technisch én praktisch recyclebaar zijn.
veelgestelde vragen
- Mijn huidige verpakking heeft een recycling logo betekent dat dat deze 100% recyclebaar is?
Niet per se. Een recycling logo geeft aan dat het materiaal recyclebaar kan zijn. Of het daadwerkelijk en effectief gerecycled wordt, hangt af van veel factoren, waaronder het ontwerp (DfR), de aanwezigheid van andere materialen of componenten, en de beschikbaarheid van inzameling en sorteer infrastructuur. De PPWR introduceert hier meer technische helderheid in.
Ik gebruik een mix van materialen in mijn verpakking bijvoorbeeld karton met een plastic venster is dat straks nog toegestaan
Dat hangt af van de mate waarin de verschillende materialen van elkaar gescheiden kunnen worden tijdens het sorteerproces en de impact op de recyclingkwaliteit. De DfR-richtlijnen van de PPWR zullen hier specifieke eisen aan stellen. Vaak zijn monomaterialen de voorkeur, of combinaties die zeer eenvoudig te scheiden zijn.
- Wat betekent ‘gerecycled content’ precies en is dat verplicht?
Gerecycled content betekent dat een deel van het materiaal waaruit de verpakking is gemaakt, afkomstig is van eerder gerecycled materiaal. De PPWR stelt inderdaad verplichte minimumpercentages voor gerecycled content in kunststofverpakkingen (met uitzonderingen), met deadlines in 2030 en 2040.
- Moet ik voor al mijn verpakkingen een apart “verpakkingenpaspoort” bijhouden?
Ja, de PPWR vereist dat je voor elke verpakkingseenheid of elk verpakkingsformaat de nodige documentatie hebt die aantoont dat deze voldoet aan de essentiële eisen en de PPWR-criteria (DfR, RPGs, gerecycled content, etc.). Dit vormt het “verpakkingenpaspoort” en is de basis voor je conformiteitsverklaring. Dit vraagt om een goede interne administratie.
- Zijn er verpakkingen die straks helemaal verboden worden
Ja, de PPWR bevat een lijst met specifieke eenmalige verpakkingen die vanaf 2030 verboden worden, met name daar waar herbruikbare alternatieven goed mogelijk zijn (denk aan bepaalde verpakkingen in de horeca, hotels, etc.). Ook worden regels gesteld aan onnodige verpakkingen, zoals te grote verpakkingen met te veel lege ruimte.
